ความกล้าทางสังคม อีกคุณสมบัติสำคัญของผู้นำที่ดี

เคยประสบกับสถานการณ์แบบนี้หรือไม่ ในการประชุมทีม พนักงานคนหนึ่งมีไอเดียที่แตกต่างจากข้อสรุปของหัวหน้าและคนส่วนใหญ่ และเป็นไอเดียที่ดีด้วย แต่เลือกที่จะเงียบ ไม่บอกและไม่แสดงความเห็นของตนเอง เพราะกลัวถูกมองว่าไม่เข้าพวกหรือทำให้บรรยากาศตึงเครียด

หรืออีกตัวอย่างหนึ่ง คือ ผู้นำที่ขาดความกล้าทางสังคม เช่น ซีอีโอบางคนที่เห็นการตัดสินใจผิดพลาด หรือพฤติกรรมไม่เหมาะสมในบอร์ดบริหาร แต่เลือกที่จะเงียบเพราะกลัวกระทบความสัมพันธ์ หรือสูญเสียตำแหน่งและอำนาจของตนเองไป ก็เลยเลือกที่จะเงียบ และปล่อยเลยตามเลย

ในโลกการทำงาน หลายครั้งที่คนเก็บความคิดไว้ในใจ ไม่ใช่เพราะพวกเขาไม่มีไอเดีย แต่เพราะกลัวการถูกปฏิเสธหรือถูกมองในแง่ลบ การทดลองทางจิตวิทยาสังคมที่โด่งดังของ Solomon Asch เกี่ยวกับ Conformity แสดงให้เห็นว่า ความกลัวที่จะขัดแย้งกับกลุ่มฝังลึกในตัวเรามากเพียงใด และบ่อยครั้งที่บรรทัดฐานของกลุ่มสามารถกลบการตัดสินใจของตัวเองได้ แม้เราจะรู้ว่าการตัดสินใจของกลุ่มนั้นผิดก็ตาม

และนี่ก็คือ ความกล้าทางสังคม (Social Courage) คือ ความเต็มใจที่จะพูด แสดงความเห็นออกมาอย่างชัดเจนตรงไปตรงมา ยืนหยัดในสิ่งที่แตกต่างจากกลุ่ม แม้จะมีความเสี่ยงต่อการถูกล้อเลียน การถูกกีดกัน หรือการเสียชื่อเสียง

วิธีสร้างความกล้าทางสังคม

1. ระบุความเสี่ยง แล้วพูดออกมา
   เมื่อรู้ว่าการพูดอาจเสี่ยงในเชิงสังคม ให้ยอมรับความจริงนี้ในใจ และพูดด้วยเจตนาที่ชัดเจน เช่น
   • “มุมมองนี้อาจไม่เป็นที่นิยม แต่…”
   • “สิ่งนี้อาจขัดกับแนวคิดส่วนใหญ่ แต่ผมคิดว่าจำเป็นต้องพูด”
2. ให้รางวัลกับการไม่เห็นด้วยอย่างมีหลักการ
   เชิญชวนให้คนกล้าท้าทายมุมมองส่วนใหญ่ ถามคำถามอย่าง
   • “มีใครมองต่างจากนี้ไหม?”
     และขอบคุณผู้ที่กล้าพูดความจริงแม้ไม่สบายใจ
3. ใช้เครื่องมือช่วยสร้างพื้นที่ให้เสียงต่าง
   เช่น กำหนด “เก้าอี้ของความเห็นต่าง” ซึ่งใครที่นั่งเก้าอี้ตัวนี้ในการประชุม จะต้องนำเสนอความเห็นทางเลือกที่แตกต่างออกไป เพื่อทำให้การพูดต่างจากกลุ่มกลายเป็นเรื่องปกติในที่ประชุม อันนี้ก็เป็นวิธีการที่ช่วยสร้างความกล้าทางสังคมได้เช่นกัน

ทำไมผู้นำต้องมี Social Courage

งานวิจัยด้าน Psychological Safety ชี้ว่า เมื่อผู้นำสนับสนุน และเปิดพื้นที่สำหรับความเห็นที่ต่างอย่างสม่ำเสมอ จะเป็นการส่งสัญญาณสำคัญว่า “ความไม่เห็นด้วย และความเห็นที่แตกต่าง คือสิ่งจำเป็นต่อการตัดสินใจที่ชาญฉลาด” นี่ไม่เพียงทำให้การตัดสินใจรอบคอบขึ้น แต่ยังสร้างวัฒนธรรมที่คนกล้าเสนอสิ่งที่ดีที่สุดเพื่อองค์กร

สรุป
ผู้นำที่ดีไม่ใช่แค่คนที่ตัดสินใจเด็ดขาด แต่ต้องเป็นคนที่สร้างสภาพแวดล้อมให้คนรอบตัวกล้าพูดความจริง แม้พูดออกมาแล้วอาจจะดูแตกต่าง แต่มันมีความจำเป็นเพราะในระยะยาว Social Courage จะไม่เพียงปกป้องความถูกต้อง แต่ยังขับเคลื่อนให้องค์กรไปข้างหน้าอย่างยั่งยืน

แล้วผู้นำของท่าน มีความกล้าทางด้านสังคม (Social Courage) มากน้อยเพียงใด