การทำงาน 4 วันต่อสัปดาห์ สมดุลชีวิต หรือแค่อยากสบาย

ในยุคที่สมดุลระหว่างชีวิตและการทำงานเป็นประเด็นสำคัญ แนวคิดเรื่องสัปดาห์ทำงาน 4 วันได้รับความสนใจอย่างมากในวงการบริหารทรัพยากรบุคคลและการจัดการองค์กร ผลการสำรวจล่าสุดจาก WorldatWork ได้เผยให้เห็นถึงสถานะปัจจุบันของแนวคิดนี้ รวมถึงความท้าทายที่องค์กรต่าง ๆ กำลังเผชิญในการนำไปปฏิบัติ แต่ก็ต้องบอกว่า ส่วนใหญ่จะเป็นองค์กรที่อยู่ในสหรัฐอเมริกาเป็นหลักนะครับ

อัตราการนำไปใช้ในปัจจุบัน

จากการสำรวจองค์กรจำนวน 203 แห่งในหลากหลายอุตสาหกรรม พบว่า:

– 75% ขององค์กรยังไม่มีแผนที่จะนำแนวคิดนี้ไปใช้

– 12% กำลังพิจารณาการนำไปใช้ แต่ยังไม่มีกรอบเวลาที่ชัดเจน

– 5% ได้นำแนวคิดสัปดาห์ทำงาน 4 วันไปใช้แล้ว

– 4% มีแผนที่จะนำไปใช้ภายใน 12 เดือนข้างหน้า

ตัวเลขเหล่านี้แสดงให้เห็นว่า แม้สัปดาห์ทำงาน 4 วันจะยังเป็นแนวคิดใหม่สำหรับองค์กรส่วนใหญ่ แต่ก็มีองค์กรจำนวนไม่น้อยที่เริ่มให้ความสนใจและพิจารณานำไปปฏิบัติอยู่บ้าง

อุปสรรคในการนำไปใช้

สำหรับองค์กรที่ยังลังเลในการปรับเปลี่ยน มีอุปสรรคสำคัญดังนี้:

1. การขาดการสนับสนุนจากผู้บริหาร (52%) – เป็นอุปสรรคที่พบมากที่สุด เนื่องจากผู้บริหารมองเหมือนกับว่าเป็นการลดจำนวนวันทำงานลง แล้วผลงานดีขึ้นหรือไม่ จุดนี้ที่ยังไม่มีงานวิจัย หรือผลลัพธ์จริงที่ชัดเจนว่า การลดจำนวนวันทำงานลงนั้น ทำให้เกิดผลลัพธ์ที่ดีขึ้นอย่างไรบ้างทั้งต่อธุรกิจ และต่อพนักงาน

2. ความกังวลเกี่ยวกับการบรรลุเป้าหมายทางธุรกิจ (47%) ข้อนี้ผู้บริหารมีความกังวลมาก เนื่องจากสภาพเศรษฐกิจและการแข่งขันสูงขึ้นเรื่อย ๆ แต่เรายังลดวันทำงานลงอีก ทั้ง ๆ ที่ทำงาน 5-6 วัน ผลงานยังไม่ดีเลย แล้วยิ่งลดจำนวนวันทำงานลงผลงานรวมจะดีขึ้นได้จริงหรือ

3. ความไม่เท่าเทียมในการนำไปใช้กับทุกตำแหน่งงาน (39%) อาจจะใช้ไม่ได้กับทุกงานในองค์กรเดียวกัน โดยเฉพาะงานที่ต้องอยู่ประจำหน้าร้าน ที่ต้องเปิดทุกวัน อาจจะต้องมีการจัดจำนวนคนมากขึ้น ก็จะไปกระทนต้นทุนในการทำงานรวมอีก

4. การไม่เห็นประโยชน์ที่ชัดเจนต่อองค์กร (19%)

5. ความกังวลเรื่องภาระงานที่อาจเพิ่มขึ้นและความเครียดของพนักงาน (18%)

แม้จะมีความท้าทาย แต่ผลสำรวจชี้ให้เห็นว่า การปรับปรุงสมดุลชีวิตและการทำงาน รวมถึงการเพิ่มความพึงพอใจของพนักงาน เป็นเหตุผลหลักที่องค์กรต่าง ๆ พิจารณานำแนวคิดนี้ไปใช้ ซึ่งสอดคล้องกับแนวโน้มการให้ความสำคัญกับสวัสดิภาพของพนักงานและความยืดหยุ่นในการทำงาน

แต่อีกมุมหนึ่งที่มีผู้ให้ข้อสังเกต ก็คือ การปรับสมดุลชีวิตและการทำงานของพนักงานนั้น เราสามารถใช้วิธีอื่นได้มากมาย ไม่จำเป็นต้องลดจำนวนวันทำงานลงก็ได้ สมดุลชีวิตและงาน ไม่ได้อยู่ที่จำนวนวันทำงานอย่างเดียว เราสามารถสร้างความยืดหยุ่นในการทำงานได้ในแง่มุมอื่น ๆ ได้เช่นกัน

สำหรับผู้บริหารไทย หลายคนมีมุมมองว่า แค่ความยืดหยุ่นในการทำงานที่มากขึ้น เราก็เห็นแล้วว่า productivity รวมมันไม่ได้ดีขึ้นด้วยซ้ำไป มันเหมือนเป็นการสปอยพนักงาน ในมุมพนักงานเอง ก็อยากทำงานให้น้อยที่สุด แต่ได้ค่าตอบแทนที่มากที่สุด แบบนี้มันจะได้ผลจริงหรือ ถ้าจะทำแบบนี้จริง ๆ เราคงต้องเปลี่ยนวิธีวัดผลงานรวมโดยเน้นไปที่เรื่องของผลลัพธ์กันอย่างจริงจังมากกว่าเดิม และมีมาตรการอย่างเด็ดขาด ถ้าใครทำไม่ได้ ก็คงต้องจากกันด้วยดี

เพราะในยุคนี้มันคือยุคแห่งการแข่งขันจริง ๆ อยากสบาย ได้เงินเยอะ งานไม่ต้องทำมาก คงไม่มีองค์กรไหนที่จ้างพนักงานมาเพื่อการนี้

ก็เป็นอีกมุมมองที่น่าสนใจ ทั้งนี้ทั้งนั้นก็คงต้องพิจารณาให้ดีก่อนที่จะนำมาประยุกต์ใช้จริง แค่ความยืดหยุ่นในการทำงานก็ยังยากเลย แล้วจะให้ทำงาน 4 วันต่อสัปดาห์ ก็คงต้องคิดถึงผลลัพธ์ที่จะได้ด้วยเช่นกัน