สุดท้าย จะรุ่งหรือจะร่วง ก็อยู่ที่ผู้นำองค์กร

คนที่เป็นผู้นำขององค์กรนั้น เป็นอะไรมากกว่าแค่นำพาองค์กรไปสู่เป้าหมาย แต่เรียกได้ว่า เป็นแทบทุกเรื่องในองค์กรเลยก็ว่าได้ ไม่ว่าจะเรื่องของการสร้างความเชื่อมั่นให้กับพนักงานภายใน การเป็นกำลังใจและแรงบันดาลใจให้กับพนักงาน รวมทั้ง เป็นผู้ที่นำและทำให้เกิดสิ่งต่างๆ ทั้งที่ดี และไม่ดี โดยบางครั้งตัวผู้นำเองอาจจะไม่รู้ตัวเลยด้วยซ้ำไป

ที่เขียนแบบนี้ก็เนื่องจาก ผมได้เข้าร่วมสัมมนา และประชุมกับผู้บริหารกลุ่มหนึ่ง ซึ่งพูดคุย และให้ความเห็นเกี่ยวกับองค์กรของตนเองว่า ปัญหาต่างๆ ที่เกิดขึ้นทั้งหมดนั้น เป็นเรื่องของวัฒนธรรมองค์กร ดังนั้นเราจะต้องสร้างวัฒนธรรมขององค์กรขึ้นมาใหม่

ผมนั่งฟังอยู่ด้วยความสับสนปนกังวลนิด ๆ เพราะจริง ๆ แล้ววัฒนธรรมต่าง ๆ ที่เป็นอยู่ในปัจจุบันขององค์กรก็ล้วนแล้วแต่เกิดจากกลุ่มผู้บริหารระดับสูงทั้งสิ้น และการที่เราจะเปลี่ยนวัฒนธรรมองค์กรนั้น มันไม่ใช่เรื่องที่ทำกันง่าย ๆ เลย เพราะถ้าจะเปลี่ยนจริงๆ เอาแบบสุดขั้วเลย ก็คงต้องเปลี่ยนตัวผู้บริหารยกชุดกันเลยทีเดียวครับ เพราะถ้ายังคงมีผู้นำคนเดิม มีผู้บริหารชุดเดิม เรื่องของวัฒนธรรมองค์กร ก็จะเป็นเรื่องที่ยังคงพูดคุยกันอย่างออกรสในการประชุม แต่จะไม่มีทางเกิดขึ้นได้เลย ถ้าผู้บริหารชุดนี้ไม่เปลี่ยนแปลงตนเองไปสู่วัฒนธรรมใหม่ที่ต้องการให้เป็น

ลองมาดูสิ่งที่เกิดขึ้นจริงในองค์กรต่าง ๆ ที่มีผู้นำ และผู้บริหารเป็นจุดเริ่มต้นของสิ่งต่าง ๆ ในองค์กร

• ผู้นำและผู้บริหารอยากให้พนักงานทุกคนทำงานร่วมกันอย่างดี มีความสัมพันธ์ที่ดี แต่ผู้บริหารกลับทะเลาะกันเอง ไม่พูดคุยกัน เวลามีปัญหาเกิดขึ้นก็โยนเรื่องกันไปมา กล่าวหากัน แล้วแบบนี้พนักงานจะทำงานเป็นทีมได้อย่างไร

• ผู้นำ และผู้บริหารขององค์กรไม่เคยที่จะสื่อสาร หรือบอกกล่าวนโยบายต่างๆ ขององค์กรให้พนักงานทราบ ไม่เคยบอกเรื่องของ Vision Mission ให้กับพนักงานทราบ รวมทั้งไม่เคยที่จะบอกเป้าหมายขององค์กรให้พนักงานรับรู้ แต่กลับมาคาดหวังผลงานจากพนักงานว่าต้องทำงานให้ได้ตามที่เขาต้องการ พนักงานเองก็งงว่า แล้วจะให้ทำอะไร เพราะพนักงานเองก็ไม่เคยรู้เลยว่าผู้บริหารต้องการให้ทำอะไรกันแน่ ก็เลยทำงานไปวันๆ มากกว่า

• ผู้บริหารคอยจับผิดพนักงานเวลาทำงาน และไม่ให้ความเชื่อถือแก่พนักงาน เวลาพนักงานทำอะไร ก็จะจ้องจับผิด หาว่าพนักงานกำลังจะทำสิ่งที่ไม่ดี หรือกำลังจะทุจริต

• ผู้นำ และผู้บริหารที่เลือกที่รักมักที่ชัง มุ่งเน้นที่จะทำให้คนของตนเองได้ดี โดยไม่สนใจว่าระบบการบริหารภายในจะเป็นอย่างไร ตนเองจะต้องได้ในสิ่งที่ตนต้องการ
• ฯลฯ

ด้วยพฤติกรรมต่าง ๆ ของผู้นำ และผู้บริหารระดับสูงที่กล่าวมาข้างต้น ผมคิดว่า ไม่ว่าจะหาวิธีการสร้างวัฒนธรรมองค์กรด้วยวิธีใดๆ ก็ตาม ก็ไม่สามารถที่จะเปลี่ยนแปลงองค์กรให้ไปสู่วัฒนธรรมใหม่ๆ ได้เลย ถ้าผู้บริหารยังคงยึดมั่นถือมั่น และไม่เปลี่ยนแปลงพฤติกรรมในการทำงานของตนเองเสียใหม่

ตรงกันข้ามกับผู้นำและผู้บริหารตัวจริงขององค์กรบางองค์กร ที่ยอมรับปัญหาต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น รวมทั้งยอมรับฟังความคิดเห็นจากพนักงานที่เป็นกระจกส่องพฤติกรรมของตนเอง และพร้อมที่จะเปลี่ยนแปลงตนเองใหม่ เพื่อที่จะเป็นตัวอย่างที่ดีให้กับพนักงานของทั้งองค์กร และเพื่อที่จะทำให้พนักงานเห็นว่า ผู้บริหารยังเอาจริง ดังนั้นพนักงานก็ต้องเอาจริงด้วยเช่นกัน

ในกรณีที่ผู้บริหารยอมรับ และยินดีที่จะเปลี่ยนแปลงตนเองอย่างชัดเจน และเริ่มลงมือเปลี่ยนแปลงตนเองอย่างจริงจัง แม้ว่าจะต้องใช้เวลามากหน่อย แต่สุดท้ายแล้ว วัฒนธรรมขององค์กรก็จะค่อยๆ เปลี่ยนไปตามที่ผู้นำต้องการให้เป็น

โดยสรุปแล้ว การที่ผู้นำองค์กรต้องการให้เกิดอะไรขึ้นในองค์กร สิ่งที่จะต้องเริ่มต้นก่อนเลยก็คือตัวผู้นำองค์นนั่นเองครับ ที่จะต้องเอาจริงเอาจัง และทำตนให้เป็นตัวอย่างของการเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้น ทั้งนี้ก็เพื่อที่จะสร้างความเชื่อมั่นให้เกิดขึ้นกับตัวพนักงาน และเมื่อพนักงานเกิดความเชื่อมั่นใจตัวผู้นำแล้ว การจะเปลี่ยนแปลงอะไรในองค์กรก็ไม่ยากแล้วครับ

ถ้าผู้นำเปลี่ยนได้ พนักงานก็เปลี่ยนได้เช่นกันครับ