โลกการทำงานยุคใหม่ ยังไงก็หนีความยืดหยุ่นไม่พ้น

ได้มีโอกาสคุยกับผู้บริหารระดับสูงของหลายธุรกิจว่า เมื่อไหร่ที่โควิดเริ่มซาลง และกลายเป็นโรคปกติไป การทำงานขององค์กรจะเปลี่ยนไปอย่างไรจะยังคงยืดหยุ่นเหมือนเดิมหรือไม่ จะยังคงมีการทำงานที่บ้าน หรือทำงานแบบยืดหยุ่นเหมือนเดิมหรือไม่และ คำตอบที่ได้รับมากที่สุดก็คือ จะกลับมาสู่สภาพการทำงานแบบเดิม

แบบเดิมคืออะไร แบบเดิม ก็คือ จะทำงานกันที่บริษัท ภายในออฟฟิศ แบบเดิมอย่างที่เคยเป็นมาก่อนโควิดนั่นเอง

และนี่ก็เป็นวิธีการทำงานที่ผู้บริหารระดับสูงส่วนใหญ่ต้องการมากที่สุด ก็คือ ต้องการให้พนักงานกลับเข้าทำงานในออฟฟิศกันอย่างเต็มรูปแบบ มีผู้บริหารบางคน และบาง Gen เท่านั้นที่คิดว่า น่าจะต้องมีการปรับเปลี่ยนสภาพการทำงานให้ยืดหยุ่นเหมือนสมัยโควิด ซึ่งก็ต้องขึ้นอยู่กับธุรกิจ และกระบวนการทำงานขององค์กรแต่ละแห่ง

แต่อย่างไรก็ดี การทำงานแบบยืดหยุ่น เป็นสิ่งที่ต้องยอมรับกันว่า หนีไม่พ้นอีกต่อไป พนักงานในยุคหลังโควิด ไม่ว่าจะอยู่ใน Generation อะไรก็ตาม ต่างก็ต้องการทำงานแบบยืดหยุ่นมากขึ้นกว่าเดิม พนักงานหลายคนยังอ้างพฤติกรรมของผู้บริหารระดับสูงเลยว่า ช่วงก่อนโควิด ผู้บริหารระดับสูงยังสามารถเข้างานเวลาไหนก็ได้ สามารถที่จะทำงานแบบไหนก็ได้ ไม่ต้องมีกฎเกณฑ์ด้านเวลามาบังคับเหมือนพนักงาน แสดงว่า ผู้บริหารเองก็ต้องการทำงานแบบยืดหยุ่นเหมือนกัน แต่ทำไมต้องมาบังคับให้พนักงานกลับมาทำงานแบบเดิมทุกประการ โดยไม่ยอมให้เกิดความยืดหยุ่นในการทำงานบ้าง ทั้ง ๆ ที่ เทคโนโลยีก็ช่วยได้เยอะ อีกทั้ง ช่วงโควิดที่ผ่านมา ก็พิสูจน์ได้ชัดเจนแล้วว่า พนักงานก็สามารถทำงานกันแบบยืดหยุ่นได้ และผลลัพธ์ก็ออกมาดีด้วยซ้ำไป

ด้วยความต้องการการทำงานแบบยืดหยุ่นมากขึ้นของพนักงาน ก็เลยทำให้การทำงานแบบยืดหยุ่นนี้ กลายเป็นอีกหนึ่งปัจจัยหนึ่งของความพึงพอใจของพนักงาน และเป็นปัจจัยที่ส่งผลต่อความผูกพันของพนักงานด้วยเช่นกัน และเป็นปัจจัยที่ผู้บริหารไม่สามารถที่จะมองข้ามได้อีกต่อไป เพียงแต่การจะออกแบบการทำงานแบบยืดหยุ่นนั้น เราคงต้องพิจารณาจากปัจจัยของธุรกิจขององค์กรประกอบด้วย เช่น เป็นธุรกิจอะไร บริการ ผลิต มีโรงงาน มีสถานที่ให้บริการที่ต้องมีพนักงานประจำ หรือเป็นการทำงานแบบทำงานที่ไหนก็ได้ ก็สามารถให้บริการลูกค้าได้ ไม่ว่าจะเป็นการเขียนโปรแกรม การบริการที่ปรึกษา ฯลฯ

ด้วยเงื่อนไขของการทำงาน และธุรกิจขององค์กร มีผลต่อการออกแบบการทำงานแบบยืดหยุ่น ดังนั้น ผู้บริหารคงต้องหันมาพิจารณาว่า ถ้าเราจะทำงานแบบยืดหยุ่นกันจริงๆ เราจะสามารถออกแบบวิธีการทำงานได้อย่างไรได้บ้าง จะยืดหยุ่นในด้านไหนได้บ้าง เพราะความยืดหยุ่นไม่จำเป็นที่จะต้องเป็นเรื่องของการทำงานจากที่ไหนก็ได้เสมอไป

• ยืดหยุ่นด้านสถานที่ทำงาน เรื่องนี้เป็นปัจจัยหนึ่งที่พนักงานส่วนหนึ่งต้องการที่จะทำงานในลักษณะนี้ คือ ทำงานจากที่บ้านก็ได้ หรือจะทำงานจากที่ไหนก็ได้ ก็สามารถสร้างผลงานได้ แต่งานหลายอย่างที่ไม่สามารถจะใช้ความยืดหยุ่นในเรื่องนี้ได้เลย เช่น โรงงานผลิต โรงพยาบาล ห้างสรรพสินค้า ฯลฯ ซึ่งต้องมีพนักงานมาทำงานในองค์กรตลอดช่วงเวลาของการทำงาน

• ยืดหยุ่นด้านเวลาทำงาน ปัจจัยนี้ก็สามารถเข้ามาช่วยได้ สำหรับบางองค์กรที่ไม่สามารถใช้ความยืดหยุ่น ด้านสถานที่ทำงานได้ ก็สามารถออกแบบเวลาการทำงานที่ยืดหยุ่นมากขึ้นกว่าเวลาทำงานปกติเพียงอย่างเดียว อาจจะมีการกำหนดเวลาหยุด เวลาลาพัก ที่ยืดหยุ่น ให้มากขึ้น หรือ ให้มีการเข้าออกงานในแต่ละวันที่ยืดหยุ่นมากขึ้นได้ เช่นกัน พนักงานจะรับทราบได้ว่า ด้วยธุรกิจขององค์กรไม่สามารถที่จะทำงานจากที่บ้านได้ แต่องค์กรก็ยังคงสามารถออกแบบความยืดหยุ่นการทำงานด้วยเวลาการทำงานได้

• ยืดหยุ่นด้านกฎระเบียบต่าง ๆ อีกประเด็นที่สามารถยืดหยุ่นได้ ก็คือ กฎระเบียบพื้นฐานบางประการที่ไม่ทันต่อยุคสมัย ก็สามารถทำให้ยืดหยุ่นมากขึ้นได้ เช่น การขาด ลา มาสาย หลายองค์กรที่อนุญาตให้พนักงานทำงานยืดหยุ่นด้านเวลาได้ แต่กลับไม่มีการปรับปรุงกฎระเบียบเหล่านี้ ยังคงใส่อยู่ในการประเมินผลงาน และการลงโทษ ซึ่งทำให้พนักงานรู้สึกย้อนแย้ง และไม่รู้ว่าควรจะทำตัวอย่างไร

• ยืดหยุ่นด้านสวัสดิการ หลายองค์กรที่ไม่สามารถยืดหยุ่นเรื่องสถานที่ทำงาน และเวลาทำงานได้ ก็ยังสามารถออกแบบความยืดหยุ่นโดยใช้สวัสดิการที่ยืดหยุ่นได้เช่นกัน ให้พนักงานมีโอกาสเลือกใช้สวัสดิการตามสิทธิที่ตนเองได้รับ และเลือกสิ่งที่ตรงกับสไตล์การใช้ชีวิตของตนเองมากที่สุด

จะสังเกตได้ว่ายุคนี้เป็นยุคของความยืดหยุ่น เราไม่สามารถที่จะทิ้งคำว่ายืดหยุ่นไปได้เลย เพราะมันเริ่มเป็นปัจจัยสำคัญต่อความผูกพันของพนักงานมากขึ้นเรื่อย ๆ ยิ่งไปกว่านั้น ยังมีผลต่อการดึดดูดคนเก่ง ๆ เข้าทำงาน ต่อการเก็บรักษาพนักงานเก่ง ๆ ขององค์กรด้วยเช่นกัน

ดังนั้น ผู้บริหารระดับสูง และ HR ไม่ควรที่จะเพิกเฉยต่อคำว่า ความยืดหยุ่น และต้องออกแบบและใช้ความยืดหยุ่นในด้านต่าง ๆ ของการทำงาน และการดูแลพนักงานให้เหมาะสมกับธุรกิจขององค์กรมากที่สุด จากนั้นก็ต้องมีการสื่อสารให้พนักงานเข้าใจอย่างชัดเจน เพื่อให้เกิดความเข้าใจร่วมกัน และมองเห็นข้อจำกัดบางอย่างของการทำงานแบบยืดหยุ่นด้วยเช่นกัน