การเป็นผู้นำที่ดี จะเป็นได้ยาก ถ้าขาดสิ่งต่อไปนี้

เรื่องของผู้นำที่ดีนั้น มีตำราให้อ่านกันมากมาย มีทฤษฎีมากมายที่พูดถึงเรื่องนี้ และมีคุณสมบัติต่างๆ มากมาย ที่บอกเราว่า นี่คือ ผู้นำที่ดี จนบางครั้งเราเองก็ยังสับสนว่า จริงๆ แล้วผู้นำที่ดีเขาต้องมีคุณสมบัติอย่างไรกันแน่

ในมุมของผมนั้น ผู้นำที่ดี ก็คือ เป็นคนที่มีผู้ตามที่ยินดีที่จะทำงานด้วยความเต็มใจ ผู้ตามส่วนใหญ่จะยินดีที่จะทำงานให้ และยินดีที่จะอยู่ภายใต้การควบคุมดูแลอย่างเต็มใจ

ในอีกมุมหนึ่ง การเป็นผู้นำที่ดีนั้น คงจะเป็นไม่ได้เลย ถ้าขาดคุณสมบัติต่างๆ ดังต่อไปนี้

• ถ้ายังนำตัวเองไม่ได้ ก็ไม่สามารถนำคนอื่นได้ นี่เป็นสูตรสำเร็จอันที่สำคัญที่สุดที่ผู้นำที่เก่งๆ จะต้องจำให้ขึ้นใจ ก็คือ ถ้าเราเองยังนำตัวเราเองให้ ทำ หรือ ไม่ทำ อะไรบางอย่างไม่ได้ ก็อย่าหวังว่าจะไปนำคนอื่นได้เลย เพราะคนอื่นเขาเห็นอยู่แล้ว ว่าผู้นำคนนี้เป็นอย่างไร คนที่นำตัวเองไม่ได้ ก็จะเป็นลักษณะพูดอย่างทำอย่าง หรือเก่งแต่พูด แต่พอให้ลงมือทำ กลับทำไม่ได้ ก็เพราะไม่สามารถที่จะเป็นผู้นำตัวเองได้นั่นเองครับ หรือเป็นคนที่ดีแต่สั่งการ แต่ตนเองไม่ทำอะไร และไม่สามารถที่จะควบคุมตนเองให้ทำในสิ่งที่ถูกต้องของการเป็นผู้นำที่ดีได้

• ถ้ายังฟังคนอื่นไม่เป็น ก็นำคนอื่นไม่ได้ ผู้นำที่ดี จะเป็นคนที่ฟัง และเป็นการฟังอย่างเข้าใจว่าทำไมคนอื่นเขาคิดแบบนี้ ไม่ใช่แค่ได้ยินอย่างเดียว แต่ผู้นำองค์กรบางคนมีหูไว้สำหรับได้ยินอย่างเดียว แต่ไม่เคยฟังพนักงานเลยว่า ทำไมพนักงานถึงพูด หรือคิดแบบนั้น ก็เลยทำให้พนักงานไม่อยากที่จะทำงานด้วย เพราะตัวผู้นำไม่เคยที่จะเห็นหัวพนักงานเลย บางครั้งพนักงานพูด พูดยังไม่ทันจบดี ตัวผู้นำก็แทรกขึ้นมาทันที และพูดในสิ่งที่ตนเองอยากจะพูด ไม่ได้แสดงออกถึงการฟังอย่างแท้จริงเลยด้วยซ้ำไป แล้วแบบนี้จะไปนำคนอื่นได้อย่างไรครับ ส่วนผู้นำที่ดี เขาจะตั้งใจฟัง และจะฟังอย่างเข้าใจว่าผู้พูดรู้สึกอย่างไร และทำไมถึงพูดเช่นนั้น และจะไม่ดึงออกนอกเรื่อง แต่จะอยู่ในประเด็น พร้อมที่จะเข้าใจผู้ฟังเสมอ ด้วยสาเหตุนี้เอง ที่ทำให้ได้ใจพนักงาน เพราะพนักงานรู้สึกว่าผู้นำเข้าใจเขาตลอดเวลาที่พูดนั่นเองครับ

• ถ้าไม่ยอมรับในสิ่งที่ตนเองทำผิดพลาด ก็นำคนอื่นไม่ได้ ผู้นำที่ดี จะต้องกล้าที่จะยอมรับในสิ่งที่ตนเองทำผิดพลาดไป และกล้าที่จะเปลี่ยนแปลงตนเองให้ดีขึ้นกว่าเดิม การที่ผู้นำจะกล้ายอมรับในสิ่งที่ผิดพลาดนั้น ก็แสดงว่าผู้นำคนนั้นจะต้องพร้อมที่จะเปิดใจรับฟังคำวิพากษ์วิจารณ์จากพนักงานอย่างมีเหตุมีผล ไม่ใช่พอรู้ว่ามีพนักงานมาตำหนิ ก็เริ่มตั้งกำแพงปิดตัวเอง ทั้งๆ ที่รู้ว่า ตนเองผิดเต็มประตู แต่ก็มักจะอ้างโน่น อ้างนี่ เพื่อจะบอกเป็นนัยๆ ว่า ตนเองไม่ผิด แต่มีอย่างอื่นที่เข้ามา ก็เลยทำให้ตนต้องทำแบบนั้นหรือตัดสินใจแบบนั้นไป ในทางตรงกันข้าม ผู้นำที่ดี และได้ใจพนักงานก็คือ ผู้นำที่กล้าที่จะยอมรับผิดอย่างเปิดอก ว่าสิ่งที่ตนเองทำไปนั้นมันผิดพลาดจริงๆ และพยายามที่จะรับฟังความคิดเห็นที่ดีจากคนอื่น และปรับเปลี่ยนตัวเองให้ไปในทางที่ดีขึ้น แบบนี้น่าจะได้ใจพนักงานมากกว่านะครับ

• ถ้าไม่มีความมุ่งมั่น ก็นำคนอื่นไม่ได้ ผู้นำส่วนใหญ่ที่ผมเห็น จะเป็นคนที่มีความมุ่งมั่นสูงมาก มีเป้าหมายที่ชัดเจนว่าจะต้องทำอะไรให้สำเร็จ ทั้งส่วนตัว และทั้งงานในองค์กร และเมื่อมีเป้าหมายที่ชัดเจนแล้ว ก็จะยึดเป้าหมายนี้ไว้อย่างแน่นหนา จากนั้นก็ทำทุกวันให้ไปสู่เป้าหมายนั้นให้ได้ เพราะผู้นำที่ดีจะมีความเชื่อว่า ตนเองสามารถทำได้ ไม่ว่างานนั้นจะยากแค่ไหน ก็มีทางที่จะไปสู่เป้าหมายได้ ผิดกับผู้นำที่ไม่สามารถนำคนอื่นได้เลย ก็เพราะไม่มีเป้าหมายอะไร เวลาพนักงานถาม ก็มักจะบอกว่าเป้าหมายมันก็เป็นแค่เพียงตัวบอกเราว่าจะไปถึงไหน แต่ไม่อยากให้ไปยึดติดกับมันให้มากนัก แล้วแบบนี้จะมีเป้าหมายไว้ทำไม คำถามก็คือ ผู้นำแบบนี้จะทำพาองค์กรไปสู่ทิศทางไหนกันแน่ แค่เป้าหมายยังไม่สามารถบอกได้เลย แถมยังไม่สนใจที่จะทำอะไรให้ไปสู่เป้าหมายนั้นด้วย มีแต่ทำงานแบบเดิมๆ ทำแบบที่ตนเองเคยชิน เคยชอบ อะไรที่ไม่ชินไม่ชอบ ก็ไม่ทำ เป้าหมายที่ยากและทำให้ตนเองต้องเหนื่อยก็จะไม่ทำ และพยายามจะหาข้ออ้างว่ามันไม่ดี ผู้นำแบบนี้จะไปนำใครได้ จริงมั้ยครับ

• ถ้าสร้างแรงจูงใจ และแรงบันดาลใจให้คนอื่นไม่ได้ ก็นำคนอื่นไม่ได้ เรื่องของแรงจูงใจ และแรงบันดาลใจเป็นสิ่งที่สำคัญสำหรับการทำให้ผู้ตามยินดีที่จะทำงานให้กับผู้นำ ดังนั้นผู้นำที่ดีจะต้องเข้าใจผู้ตาม และสามารถสร้างแรงจูงใจให้กับคนอื่นได้ รวมทั้งสร้างแรงบันดาลใจให้กับคนที่ทำงานด้วยได้อย่างดี อาทิ ถ้าพนักงานทำงานได้ดี ก็ต้องให้คำชื่นชมอย่างจริงใจ และยังต้องมีการให้การยอมรับในผลงาน และฝีมือของพนักงานด้วย ให้การยอมรับในที่นี้ก็คือ การทำให้พนักงานรู้สึกว่าตนเองมีส่วนที่สร้างความสำเร็จให้กับทีมงานและองค์กร ก็จะทำให้พนักงานมีแรงบันดาลใจในการทำงานต่อไป