ขงจื้อกับการเป็นผู้นำ

วันนี้ขอต่อเรื่องราวคำสอนของขงจื้อนักปราชญ์ชาวจีนนะครับ เมื่อวานเขียนไปในเรื่องของ “ลิขิตฟ้าหรือจะสู้มานะตน” ก็มีผู้อ่านเขียนอีเมล์มาว่าชอบใจคำสอนของขงจื้อมาก อยากให้เขียนเพิ่มอีก ก็เลยไปสรรหามาฝากกันอีกครับ

วันนี้จะเป็นคำสอนอีกอันหนึ่งซึ่งเกิดขึ้นกว่าพันปีมาแล้ว แต่ในปัจจุบันก็ยังสามารถใช้ได้อยู่เป็นเรื่องของการเป็นผู้นำว่าจะต้องวางตัวอย่างไร ซึ่งขงจื้อได้สั่งสอนไว้ว่า

ผู้ที่ยิ่งใหญ่ที่สุด คือ ผู้ที่ทำตนให้เล็กที่สุด

ผู้ที่เล็กที่สุด ก็จะกลายเป็นผู้ที่ใหญ่ที่สุด

จากคำสอนก็จะเห็นเลยว่า อีโก้ของคนนั้นทำให้คนเราตกม้าตายกันมามากต่อมากแล้ว ใครที่เป็นผู้ยิ่งใหญ่ แล้วไม่สนใจคนอื่นเลย ทำตัวกร่าง และยกตนว่าเก่งกว่าคนอื่น คนนั้นแหละครับที่จะกลายเป็นคนที่ไม่มีใครอยากคบและอยากคุยด้วย สุดท้ายก็จะกลายเป็นคนที่เล็กมาก เพราะไม่มีใครสนใจ

ผิดกับคนที่ยิ่งใหญ่แต่ไม่อวดความยิ่งใหญ่ของตน ยอมรับฟัง และเข้าใจในสิ่งที่คนอื่นคิด พยายามทำตัวเองให้เล็กที่สุด คนๆนั้นจะกลายเป็นบุคคลที่คนอื่นรู้สึกดีด้วย และให้ความเคารพอย่างจริงใจ คนอื่นๆ ก็อยากที่จะคุยด้วย ยิ่งถ้าคนๆ นี้เป็นผู้นำ หรือหัวหน้างานแล้ว จะมีแต่ลูกน้องรัก เพราะเป็นคนที่เข้าใจลูกน้องของตนเอง ไม่เอาความเก่งของตนเองข่มลูกน้องจนกระทั่งลูกน้องหนีหายไปหมด

ผมรู้จักผู้ใหญ่อยู่หลายคนที่เป็นคนที่ยิ่งใหญ่มากในวงการบริหารบุคคล และเมื่อได้มีโอกาสเข้าไปพูดคุยด้วย ท่านก็ให้โอกาสผมในการแสดงความคิดเห็นเป็นอย่างดี โดยที่ไม่มีการยกตนข่มท่านแต่อย่างใดเลย รับฟังด้วยความเข้าใจและสนใจ มองในสิ่งที่ผมพูดว่าเป็นความคิดใหม่ๆ และเป็นมุมมองที่เปิดโลกทัศน์ของท่านเอง แถมยังมีคำพูดออกมาอีกว่า “อืม ผมได้ความรู้ใหม่ๆ มากเลยในวันนี้” ทั้งๆ ที่ผมเชื่อว่าท่านก็รู้อยู่แล้ว เพราะมีประสบการณ์มากกว่าผมเยอะ แต่ท่านก็ยังทำตนให้เล็กลง และให้เกียรติผู้อื่นอย่างเต็มที่ ผมเองครับที่รู้สึกว่าท่านเป็นคนที่ยิ่งใหญ่มาก เห็นมั้ยครับ ทำตนให้เล็ก แล้วเราจะกลายเป็นคนยิ่งใหญ่

ผิดกับผู้ใหญ่บางคนที่เวลาผู้น้อยเข้ามาให้คำแนะนำก็ไม่ยอมรับฟัง ปิดหู ปิดตา ทำตัวเป็นน้ำล้นแก้ว แถมยังพูดปิดท้ายเป็นนัยว่า เคยรู้ เคยทำมาก่อน รู้ว่าอะไรเป็นอะไร ไม่ต้องมาแนะนำ (ทั้งๆ ที่บางครั้งไม่รู้เรื่องเลยก็มี แต่ทำเป็นรู้เพราะกลัวเสียหน้าว่า รู้น้อยกว่าเด็ก) คนแบบนี้ท่านผู้อ่านรู้สึกอย่างไรครับ พยายามทำตัวให้ใหญ่คับฟ้า ข่มคนอื่นว่าไม่มีใครยิ่งใหญ่กว่าตนแล้ว สุดท้ายคนอื่นก็มองว่าผู้ใหญ่คนนี้เป็นคนที่เล็กและแคบมาก ใจเล็ก และใจแคบครับ ไม่ได้ยิ่งใหญ่ตามที่เขากล่าวอ้างไว้เลย

และนี่ก็คือเคล็ดลับอีกประการหนึ่งของการเป็นผู้นำที่ดี ที่สามารถจะซื้อใจผู้ตามได้อย่างดีครับ และเป็นเคล็ดลับที่มีมาแล้วกว่าพันปี ซึ่งยังคงเป็นอมตะ และใช้งานได้จริงจนทุกวันนี้ครับ